وضعیت اقتصادی سوریه

از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه، این کشور دو منبع اصلی درآمدی خود یعنی صدور نفت و درآمدهای توریستی را از دست داده است و حکومت سوریه به متحدان نزدیک خود از جمله روسیه و ایران متکی است.

کشور سوریه قبل از بحران جزء کشورهای صادرکننده کالا به حداقل 50 کشور عربی و غیر عربی و اصولا کشوری صادرکننده بوده و نه مصرف کننده، محصولات فراوانی در بخش کشاورزی میوه، زیتون و روغن آن)، معدنی (فسفات) انرژی (گاز و نفت) محصولات نساجی و پارچه به کشورهای همسایه و عربی و اروپائی صادر می گردید.

کاهش چشمگیر تولید و صادرات پنبه، نخ و محصولات نساجی، مواد شوینده و آرایشی و بهداشتی و روغن زیتون که از مهمترین تولیدات سوریه است بدلیل اینکه مراکز تولیدی این محصولات در شهرهای بحران زده حلب و ادلب واقع شده است. سوریه با بیش از 60 کارخانه داروسازی یکی از بزرگترین کشورهای عربی تولید کننده دارو بود اما هم اکنون نیمی از کارخانه های داروسازی تعطیل یا تخریب شده اند.

*در بخش انرژی نیز تحولات تازه ای رخ داده است. از کار افتادن صنعت نفت باعث شده تا تامین برق در نیروگاه های برق نیز با مشکل مواجه شود.

* در بخش ساخت و ساز نیز رشد قابل ملاحظه ای دیده می شود. در بسیاری از شهرها نیز عملیات بازسازی از هم اکنون آغاز شده است. این مساله باعث شده تا قیمت مسکن در برخی شهرها از جمله دمشق رشد چشمگیری داشته باشد. بخصوص که هزاران پناهنده سوری از شهرهای حمص، حماه و ریف به دمشق وارد این شهر شده اند که این مساله باعث ایجاد معضلاتی در تامین مسکن مورد نیاز آن ها شده است.

هم اکنون کشورهای روسیه و چین به عنوان شرکای تجاری سوریه با صرف هزینه ی اندک معنوی و مادی، در حال کسب امتیازات فراوان از سوری ها می باشند. قبل از بحران بازرگانان و صنعتکاران سوری بیشتر با کشورهای عربی خلیج فارس مراوده تجاری داشتند. بعد از بحران و بعد از آشکار شدن دشمنی آن کشورها با مردم و ملت سوریه، نگاه تجار سوری به ایران معطوف شده است.

وضعیت تجاری ایران و سوریه

• در سطح اقتصادی از اهم همکاری های به عمل آمده میان ایران و سوریه میتوان به پروژه های مهمی چون اجرای پروژه های راه و پل سازی، احداث و تعمیر تلمبه خانه ها، بازسازی، تعمیر و نگهداری تاسیسات نیروگاههای برق، ساخت سیلوهای متعدد، ساخت 5 کارخانه ی آرد، ساخت و راه اندازی کارخانه ی خودروسازی مشترک ایرانی- سوری تولید سواری سمند و پراید و همچنین ساخت کارخانه تولید شیشه اشاره کرد.

• در سطح سیاسی نیز همکاری در مجامع بین المللی از جمله سازمان ملل، جنبش عدم تعهد و سازمان کنفرانس اسلامی و هماهنگی در مسائل خاورمیانه بویژه حمایت از مقاومت در لبنان و فلسطین و استقرار دولت ملی عراق از اهم همکاری های بین دو کشور است.

• جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که هزینه های معنوی (تقدیم عزیزترین جوانان پاک و مخلص برای دفاع از حرمین) و مادی (صدور نفت، اختصاص اعتبار یک میلیارد دلاری خط اعتبار و خدمات فنی مهندسی در نیروگاههای برق) متحمل گردیده ولی در حوزه ی مراودات اقتصادی و تجاری ورود نسبتا کم ظهوری در این کشور داشته است.

• یکی از نقاط قوت تجاری فی مابین، امضا و اجرایی شدن موافقت نامه تجارت آزاد بین دو کشور است که متاسفانه بدلیل وضعیت جنگی در سوریه، مشکل نقل و انتقال پول و مشکلات حمل و نقل کالا بهره برداری مناسبی از آن انجام نگرفته است (تعرفه گمرکی کلیه کالاها بین دو کشور 4% تعیین گردیده است بجز 88 قلم کالا از هر کشور که مشمول این موافقتنامه نمی گردد).

• در خصوص راه اندازی خط حمل و نقل دریایی در صورت وجود کالا، امکان برقراری خط دریایی بندر عباس به بندر لاذقیه وجود دارد.

• در حال حاضر صادرات کالاهای ایرانی به سوریه زمینی به بندر مرسین ترکیه ارسال و سپس از طریق دریا به بندرهای لاذقیه و طرطوس سوریه، به آن کشور صادر می گردد.

اهم کالاهای صادراتی ایران به سوریه

• ترانسفورماتورها، اسکلت و قطعات اسکلت، مکمل های دارویی، مخمرهای فعال، هادی های برقی، مواد شروع کننده و مواد تسریع کننده واکنش های شیمیائی و فرآورده های کاتالیسک، کفش های ورزشی، شیرآلات بهداشتی، شیر خشک اطفال، پارافین، گرانول های رنگی مهم ترین اقلام صادرات ایران به سوریه را تشکیل می دهند.

اهم کالاهای وارداتی ایران از سوریه

• روغن زیتون، قراضه و ضایعات باطری ها، سبزیجات و میوه ها، مصنوعات از مواد پلاستیکی، نخ دوخت از رشته های مصنوعی، نخ کتان چند لایه، پارچه های تاروپود باف و صفحه ها و ورقه ها و از پلی اورتان های اسفنجی از جمله مهم ترین کالاهای وارداتی ایران از کشور سوریه می باشند.

مشکلات عمده کار با سوریه

عدم وجود مسیر ترانزیت زمینی کالا بین سه کشور (ایران – عراق – سوریه)

حمل و نقل: بدلیل نبود بار کافی برای ارسال از طریق دریا، به اجباراز طریق زمینی به بندر مرسین ترکیه و از آنجا با کشتی به بندر لازقیه انجام می گردد. این امر هزینه های زیادی را به صادرکنندگان و واردکنندگان تحمیل می کند.

عدم وجود روابط بانکی فی مابین و مشکلات مربوط به نقل و انتقال مالی.

اجرایی نشدن موافقت نامه تجارت آزاد بین دو کشور.

نبود اطلاعات کافی و دقیق میدانی از شرایط

مشکلات عمده کار با سوریه

عدم وجود مسیر ترانزیت زمینی کالا بین سه کشور (ایران – عراق – سوریه)

حمل و نقل: بدلیل نبود بار کافی برای ارسال از طریق دریا، به اجباراز طریق زمینی به بندر مرسین ترکیه و از آنجا با کشتی به بندر لازقیه انجام می گردد. این امر هزینه های زیادی را به صادرکنندگان و واردکنندگان تحمیل می کند.

عدم وجود روابط بانکی فی مابین و مشکلات مربوط به نقل و انتقال مالی.

اجرایی نشدن موافقت نامه تجارت آزاد بین دو کشور.

نبود اطلاعات کافی و دقیق میدانی از شرایط و اوضاع اقتصادی و تجاری سوریه.

نیاز به افزایش پروازها توسط شرکت های ایرانی و تسهیل در امر مسافرت ها.

عدم وجود امنیت و پوشش های ضمانتی برای فعالیت بخش خصوصی در سوریه.

عدم شناخت فعالان اقتصادی سوریه از امکانات و توانمندیهای صنعتی و تجاری ایران.

* عدم تخصیص از اعتبار خرید یک میلیارد دلاری که در مرحله ی اول برای تامین نیازمندیهای ضروری سوریه منظور شده بود به بخش خصوصی، باعث عدم حضور و فعالیت جدی بخش خصوصی ایران در سوریه گردید.

اولویت های سرمایه گذاری صنعتی ایران در سوریه

* سرمایه گذاری مشترک در صنایع شیمیائی، فلزات اساسی و مواد غذایی

* امکان خرید سهام واحد های صادراتی و تولیدی در منطقه ی آزاد سوریه

* ایجاد خط تولید خودرو و ساخت ماشین آلات صنعتی و معدنی

* تولید مشترک انواع محصولات کانی غیر فلزی (مانند سیمان و آهک)، محصولات شیمیائی و پاک کننده ها، کاغذ و محصولات کاغذی، شکر، الکل طبی، سیمان، کود شیمیایی، ریسندگی، بافندگی و فرآیند تکمیل منسوجات، تولید پوشاک، پارچه و کشباف

*سرمایه گذاری در زمینه جهانگردی (ساخت هتل در جوار بارگاه مطهر حضرت زینب (س))

*ایجاد کشتارگاه های صنعتی با هدف صدور محصولات تولیدی به سایر کشورهای منطقه

 

مهم ترین موارد در دست اقدام جهت توسعه ی روابط اقتصادی با سوریه

• افزایش تعداد پروازهای بین دو کشور و سهولت دریافت روادید جهت امکان رفت و آمد تجار و بازرگانان دو کشور

• ایجاد شبکه ی نقل و انتقال مالی در کوتاه مدت با استفاده از ظرفیت صرافی های دو کشور و در میان مدت با استقرار شعبات بانک های ایرانی در دمشق و حلب

• تاسیس مرکز تجارت ایرانیان در منطقه ی آزاد دمشق به وسیله ی کمیته ی مشترک اقتصاد ایران و سوریه

• تشکیل کمیته ی اقتصادی مشترک ایران و سوریه جهت افزایش ملاقات ها و تبادلات اقتصادی بخش خصوصی دو کشور

• احیاء موافقت نامه ی آزاد تجاری دو کشور و رفع مشکلات پیش روی اجرای این توافق نامه

• تلاش جهت افزایش نشست های اقتصادی بین فعالین اقتصادی دو کشور و تمرکز بر برگزاری و حضور در نمایشگاه های معتبر کشور سوریه

• تشکیل یک بانک اطلاعاتی از فعالین اقتصادی و شرکت های دو کشور و تهیه ی لیست اولویت ها و کالاهای استراتژیک مورد نیاز سوریه (مواد اولیه ی کارخانجات و حضور در بازسازی)

الف) سطح آبی (Blue)

در اختیار قرار دادن:

1. آدرس پستی (شامل کشور سوریه، شهر، خیابان، ساختمان، شماره دفتر)

2. شماره تلفن دفتر، به صورت جواب دهی از طریق (Answering Machine)

که سر زمان مقتضی و حتی الامکان در اسرع وقت بررسی و به مشترک مورد نظر

با سطح آبی انتقال داده خواهد شد.

3. ایمیل با پسوند سوری (SY).

ب) سطح برنزی (Bronze)

در اختیار گذاردن:

1. آدرس پستی (شامل کشور سوریه، شهر، خیابان، ساختمان، شماره دفتر)

2. شماره تلفن دفتر، به صورت جواب دهی از طریق (Answering Machine)

3. ایمیل با پسوند سوری (SY).

4. مسئول دفتر مشترک (اقدامات مقتضی و اطلاع رسانی لازم را به مشترک سطح برنزی و مخاطبین انجام خواهد داد).

5. در صورت نیاز با انجام قراردادهای مقطعی میتوان از خدمات مترجم و ترجمه نیز استفاده نمود.

6. در اختیار قرار دادن کارت ویزیت Business Cardبا دارا بودن اطلاعات و نشانی دفتر در سوریه.

ج) سطح نقره ای (Silver)

در اختیار گذاردن:

1. آدرس پستی (شامل کشور سوریه، شهر، خیابان، ساختمان، شماره دفتر)

2. شماره تلفن دفتر، به صورت جواب دهی از طریق (Answering Machine)

3. ایمیل با پسوند سوری (SY).

4. مسئول دفتر مشترک (اقدامات مقتضی و اطلاع رسانی لازم را به مشترک سطح نقره ای و مخاطبین انجام خواهد داد).

5. در اختیار قرار دادن کارت ویزیت (Business Card) با دارا بودن اطلاعات و نشانی دفتر در سوریه.

6. در صورت نیاز با انجام قراردادهای مقطعی میتوان از خدمات مترجم و ترجمه نیز استفاده نمود.

7. ارائه میز مشترک با امکانات دفتری مناسب برای پذیرش ارباب رجوع (تعداد صندلی برای مهمان ها)

8. در اختیار قرار دادن قفسه فایل کابینت اختصاصی قفل دار (Locker).

9. سیستم کامپیوتر، پرینتر، فکس، اینترنت و…

۱۰. ارائه خدمات پذیرایی دفتری (شامل قهوه، چایی، بیسکویت و…)

۱۱. ارائه خدمات دفتری بیشتر به متقاضیان و میهمان ها بر اساس هماهنگی و اطلاعات قبلی و بر اساس توافق قبلی امکان پذیر می باشد.

د) سطح طلایی (Golden)

در اختیار گذاردن:

1. آدرس پستی (شامل کشور سوریه، شهر، خیابان، ساختمان، شماره دفتر)

2. شماره تلفن دفتر، به صورت جواب دهی از طریق (Answering Machine)

3. ایمیل با پسوند سوری (SY).

4. مسئول دفتر مشترک (اقدامات مقتضی و اطلاع رسانی لازم را به مشترک سطح طلایی و مخاطبین انجام خواهد داد).

5. در اختیار قرار دادن کارت ویزیت Business Card با دارا بودن اطلاعات و نشانی دفتر در سوریه.

6. در صورت نیاز با انجام قراردادهای مقطعی میتوان از خدمات مترجم و ترجمه نیز استفاده نمود.

7. ارائه دفتر اختصاصی با امکانات مختلف طبق توافق.

8. در اختیار قرار دادن مبلمان و وسائل دفتری اختصاصی.

9. سیستم کامپیوتر، پرینتر، فکس، اینترنت و…

۱۰. ارائه خدمات پذیرایی دفتری (شامل قهوه، چایی، بیسکویت، آبمیوه و یا نوشیدنی های مناسب، شیرینیجات و…)

۱۱. ارائه سرویس و امکانات ایاب و ذهاب ویژه فرودگاهی و دفتری (در صورت تمایل و توافق).

12. در اختیار قرار دادن کارمندان محلی، اعم از حسابدار و ارتباطات و… (در صورت نیاز و انعقاد قرارداد)

13. خدمات مشاوره و راهنمایی در زمینه های مالیاتی، سرمایه گذاری، حقوقی، فنی و مهندسی و…

14. ارائه خدمات دفتری و همکاری و مشاوره راهنمایی و ایجاد ارتباطات تجاری با بخش‌های خصوصی و دولتی بیشتر به مشتری سطح طلایی و میهمانها بر اساس هماهنگی و اطلاعات قبلی و بر اساس توافق و یا قرارداد قبلی امکان پذیر می باشد.